الفلسبار أو مجموعة الفلدسبار (بالألمانیة: Feldspat) هی مجموعة من الأملاح المعدنیة التی لها ترکیب مشابه وهی العناصر المشکلة للصخور وهی تشکل 60% من تکوین القشرة الأرضیة ، هی مجموعة کبیرة ولکن هناک 20 عنصراً تعد معروفة بینها ، ولکن هناک 9 عناصر معروفة بشکل جید ، إذ أن مجموعة الـ 9 هذه تشکل أکبر نسبة من الأملاح المعدنیة التی توجد فی القشرة الأرضیة ذات صلابة6 وزنها النوعی 2.5 . -الفلسبار -هو أحد المعادن الثلاثة الناتجة من التحلل الکمیائی للجرانیت وهو معدن ضعیف التأثیر تحت حمض الکربولیک الناتج من ذوبان غاز ثانی اکسید الکربون فی میاه الأمطار فیتحول تحت تأثیر أیون الهیدروجین طاردا جزء من السیلکا وایونات من البوتاسیوم والصودیوم ویتحول إلى کاولینات
فلدسپات. [ ف ِ دِ ] (فرانسوی ، اِ) نام عام گروهی از سنگهای آذرین که بسیار فراوانند و جزو عنصر اصلی سنگهای آذرین اعم از اسیدی یا قلیائی و یا خنثی هستند، منتهی نسبت به سنگهای مختلف ترکیب فلدسپاتها فرق میکند... اگر فلدسپاتها دارای پتاسیم باشند در سیستم منوکلینیک متبلور می شوند و چون در حالت بلورین ِ آنها یک زاویه ٔ قائمه هست به آنها فلدسپاتهای ارتوکلاز میگویند و اگر در فلدسپات سدیم یا کلسیم باشد درسیستم تری کلینیک متبلور میشود و به آنها فلدسپاتهای پلاژیوکلاز میگویند. سردسته ٔ فلدسپاتهای پتاسیم دار،ارتوز است که در سنگهای آتش فشانی اسید از دسته ٔ گرانیت فراوان است و بلورهایش بیشتر بصورت ماکلهای تداخلی هستند. فلدسپاتها بر اثر آبهایی که خاصیت اسیدی دارند بمرور تجزیه شده و سیلیکات آلومین میدهند که همان کائولن یا خاک چینی است. (فرهنگ فارسی معین ).
( اسم ) نام عام گروهی از سنگهای آذرین که بسیار فراوانند و جزو عنصر اصلی سنگهای آذرین اعم از اسید یا قلیایی و یا خنثی هستند منتهی نسبت به سنگهای مختلف ترکیب فلدسپاتها فرق می کند . اگر فلدسپاتها دارای پتاسیم باشند در سیستم منو کلینیک متبلور می شوند و چون در حالت بلورین آنها یک زاویه قایمه هست بانها فلدسپاتهای اورتوکلاز گویند و اگر در فلدسپات سدیم یا کلسیم باشد در سیستم تری کلینیک متبلور می شوند و بانها فلدسپاتهای پلاژیوکلاز گویند . سر دسته فلدسپاتهای پتاسیم دار اورتوز است که در سنگهای آتشفشانی اسید از دسته گرانیت فراوان است و بلورهایش فراوان است و بلورهایش بیشتر به صورت ماکلهای تداخلی هستند . فلدسپاتها بر اثر آبهایی که خاصیت اسیدی دارند ( از قبیل آب باران و غیره ) به مرور تجزیه شده و سیلیکات آلومین می دهند که همان کالوئن یا خاک چینی است .
فلدسپات
(فِ دِ سْ) [ فر. ] (اِ.) نام گروهی از سنگ های آذرین که بسیار فراوانند و جزو عنصر اصلی سنگ های آذرین اعم از اسید قلیایی یا خنثی هستند.
فلدسپات
کانی بلوری شبیه کوارتز به رنگ سرخ، زرد، یا سفید که تحت تٲثیر آب باران تجزیه شده و تشکیل کائولن یا خاک چینی می دهد.
فِلدِسپاتها مهم ترین کانیهای سنگی آذرین بشمار می آیند. فلدسپاتها به سه گروه کلسیک، پتاسیک و سدیک تقسیم بندی می شوند. آنورتیت به فرمول شیمیایی (CaAl2Si2O8) فلدسپات نوع کلسیک است و آلبیت به فرمول شیمیایی (NaAlSi3O8) فلدسپات نوع سدیک و پتاسیم فلدسپات به فرمول شیمیایی (KAlSi3O8) فلدسپات نوع پتاسیک آن است.
چندریختیهای پتاسیم فلدسپات عبارت اند از: سانیدین، ارتوکلاز، میکروکلین و آدولاریا. آنورتیت و آلبیت به این امتیاز که می توانند جانشین شوند و در ساختمان کانی پلاژیوکلاز شرکت می کنند، میان فلدسپات سدیم (آلبیت) و فلدسپات پتاسیم، جانشینی محدودی وجود دارد و فلدسپاتهای این سری به انواع آلکانی فلدسپاتها شهرت دارند.
چندریختیهای پتاسیم فلدسپات عبارت اند از: سانیدین، ارتوکلاز، میکروکلین و آدولاریا. آنورتیت و آلبیت به این امتیاز که می توانند جانشین شوند و در ساختمان کانی پلاژیوکلاز شرکت می کنند، میان فلدسپات سدیم (آلبیت) و فلدسپات پتاسیم، جانشینی محدودی وجود دارد و فلدسپاتهای این سری به انواع آلکانی فلدسپاتها شهرت دارند.
فلدسپاتها مهمترین کانیهای سنگی آذرین محسوب می‌شوند. فلدسپاتها به سه گروه کلسیت ، پتاسیک و سدیک تقسیم‌بندی می‌شوند. آنورتیت به فرمول شیمیایی (CaAl2Si2O8) فلدسپات نوع کلسیت استو آلبیت به فرمول شیمیایی (NaAlSi3O8) فلدسپات نوع سدیک و پتاسیم فلدسپات به فرمول شیمیایی (KAlSi3O8) فلدسپات نوع پتاسیک آن است.
چند ریختیهای پتاسیم فلدسپات عبارتند از : سانیدین ، ارتوکلاز ، سیکروکلین و آدولاریا. آنوتیت و آلبیت به این امتیاز که می‌توانند جانشین شوند و در ساختمان کانی پلاژیوکلاز شرکت می‌کنند، میان فلدسپات سدیم (آلبیت) و فلدسپات پتاسیم ، جانشینی محدرودی وجود دارد و فلدسپاتهای این سری به انواع آلکانی فلدسپاتها شهرت دارند.
ساختار فلدسپاتها
ساختار فلدسپات همانند ساختار چند ریختیهای گوناگون SiO4 و همچنین AlO4 تشکیل شده است. ساختار فلدسپاتها را می‌توان حالت پرشده ساختارهای SiO2 از راه ورود AL به شبکه چهاروجهی و همزمان با آن جایگزینی Na+ (یا K+ یا Ca2+) در حفره‌های موجود فرض کرد. هنگامی که فقط یک Si4+ بوسیله Al3+ جانشین میشود، ساختار می‌تواند با ورود یک K+ یا یک Na+ خنثی شود.
به همین ترتیب وقتی Si4+ توسط Al3+ جانشین میشود، بار الکترواستاتیکی شبکه می‌تواند توسط یک کاتیون دوظرفیتی مانند Ca2+ موازنه شود. اینکه یک فلدسپات دمای بالای اولیه خاصی ، ساختار دمای بالای (بی‌نظم) خود را حفظ کرده یا (در اثر سرد شدن) به ساختار دمای پایینتر (منظم‌تر) تبدیل میشود، تا حد زیادی تحت تاثیر آهنگ سرد شدن فرآیند است. میکروکلین در واقع مشخصه سنگهای عمیق و پگماتیتها ، ارتوکلاز مشخصه سنگهای نفوذی شکل‌یافته در دماهای حد واسط و سانیدین مشخصه گدازه‌ای خروجی دما بالاست. ساختار عمومی اعضا سری پلاژیوکلاز بسیار شبیه میکروکلین است.
ترکیب فلدسپاتها
سری فلدسپاتهای قلیایی (NaAlSi3O8 تا KAlSi3O8) محلول جامد کاملی را فقط در دماهای بالا نشان میدهند. برای مثال اعضای سری سانیدین- آلبیت دمابالا ، در دماهای زیاد پایدار است، اما در دماهای پایین دو فاز مجزای آلبیت دماپایین و میکروکلین پایدار می‌شوند. تنها محلول بسیار محدودی بین KAlSi3O2 (میکروکلین) و CaAl2Si2O8 (آنورتیت) وجود دارد. با این حالب یک محلول جامد اساسا کامل در دمای بالا در سری پلاژیوکلاز (NaAlSi3O8 تا CaAl2Si2O8)وجود دارد.
فلدسپاتهای پتاسیم
میکروکلین
دارای فرمول شیمیایی KAlSi3O8 می‌باشد. میکروکلین یکی از سازنده‌های مهم در سنگهای آذرینی مانند گرانیتها و سینیتها که به کندی و در عمق زیاد سرد شده‌اند، می‌باشد. در سنگهای رسوبی در آرکوز و کنگلومرا و در سنگهای دگرگونی در گناسیها یافت میشود.
ارتوکلاز
دارای فرمول شیمیایی KAlSi3O8 می‌باشد. یکی از سازنده‌های اصلی در گرانیتها ، گرانودیوریتها و سینیتهایی است که در عمق متوسط و نسبتا سریع سرد شده‌اند. در گرانیتها و سینیتهایی که کندتر سرد شده‌اند، میکروکلین فلدسپات پتاسیم شاخص است.
سانیدین
دارای فرمول شیمیایی K,Na)AlSi3O8) می‌باشد. محلول جامد کاملی در دمای بالا بین سانیدینو آلبیت دمابالا وجود دارد. به صورت متوکرسیت در سنگهای آذرین بیرونی مانند ریولیتها و تراکیتها یافت میشود. سانیدین مشخصه سنگهایی است که در هنگام فوران ، دمای بالایی داشته و به سرعت سرد شده‌اند. بسیاری از سانیدین‌ها نهان پرتیتی هستند.
فلدسپاتهای پلاژیوکلاز
فلدسپاتهای پلاژیوکلاز در دماهای بالا، سری محلول جامد اساس کاملی از آلبیت (Ab)خالص ، Na AlSi3O8 ، تا آنورتیت (An) خالص ، CaAl2Si2O8 ، تشکیل میدهند. فلدسپاتهای پلاژیوکلاز به عنوان کانیهای سنگ ساز ، نسبت به فلدسپاتهای پتاسیم توزیع گسترده‌ای داشته و فراوانتر هستند و در سنگهای آذرین ، دگرگونی و کمتر از آنها در سنگهای رسوبی یافت می‌شوند.
موارد مصرف فلدسپاتها
آلکانی فلدسپاتها مصارف صنعتی فراوانی دارند، ولی کاربرد صنعتی پلاژیوکلازها اندک است. آلکانی فلدسپاتها همراه با گرانیتها ، آپلیتها ، آراسکیتها و رگه‌های کوارتز فلدسپات پیدا می‌شوند. آلکانی فلدسپاتها از پگماتیتها به روش نمک جوری جدا می‌شوند. در حالی که تهیه آنها از گرانیتها، آپلیتها و الاسکیتها به روش فلوتاسیون انجام می‌گیرد. میکاوتورمالین از جمله کانیهای مزاحم آنها به حساب می‌آیند.
از فلدسپات سدیک به سبب این که دمای ذوب پایین ( cْ 115 ) چسبندگی مکم و سایر موارد در تهیه انواع لباسها و شیشه استفاده می‌کنند، حال آنکه فلدسپات پتاسیک در اکثر موارد به عنوان کمک ذوب و ماده اصلی سازنده ساخته‌های سرامیکی کاربرد دارد. از آن جا که میزان مصرف فلدسپات پتاسیک در سطح بالاتری قرار دارد، ارزش اقتصادی آن نیز از فلدسپات سدیک بیشتر است.
در حدود 65 درصد از آلکالی فلدسپاتها در صنایع شیشه سازی ، 30 درصد در صنایع سرامیک و 5 درصد دیگر به عنوان پرکننده و دیگر موارد به مصرف می‌رسد. در صنایع شیشه سازی از فلدسپات برای تامین آلومینیوم و سدیم مورد نیاز شیشه استفاده میشود. در ساخت انواع محصولات سرامیکی از آلکانی فلدسپات بهره می‌برند.
منبع: دانشنامه سایت رشد
فلدسپارها از نظر شکل و خواص فیزیکی رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند ولیکن می توان آنها را به 3 گروه تقسیم نمود که عبارتند از: کلسیت، پتاسیک و سدیک.
فلدسپارهای باریم کمیاب بوده و دارای تقارن مونوکلینیک می باشد و اهمیتی به عنوان کانی های سنگ ساز ندارند.
فلدسپارهای پتاسیم دار تقارن مونوکلینیک می باشد. کانی های فلدسپار پتاسیم به چندین شکل مشخص تشکیل می شوند و دارای خواص فیزیکی و نوری متفاوت اما پیوسته می باشند.
فلدسپارهای سدیم و کلسیم دار (پلاژیوکلازها) که دارای تقارن تری کلینیک می باشد.
فلدسپار آمونیم (بودینگ تونیت) با تقارن مونوکلینیک نیز در سال 1964 از رسوب یکی از چشمه های آب گرم در کالیفرنیا معرفی شده است.
در بررسی ها معمولاً از عنوان"کانیهای گروه فلدسپات" استفاده می شود. این گروه شامل کانیهای آلومینو سیلیکاته با کلاس تکتوسیلیکات ها هستند که حاوی پتاسیم، سدیم و یا کلسیم و به ندرت باریم هستند. فلدسپارها با درنظر گرفتن نوع کاتیون، نحوه تشکیل (حرارت و محیط تشکیل)، منشاء و سنگ مادر در طبیعت می توان آنها را به شرح زیر تفکیک کرد:
فلدسپاتهای آلکالن یا اُرتوکلازها (میکروکلین، ارتوز، سانیدین، آنورتوز) که از آنها درمنابع مختلف به نام های پتاسیم فلدسپات و آلکالن فلدسپات نیز نام برده می شود.
پلاژیوکلازها (ایزومورف های سری آلبیت، آنورتیت)
فلدسپاتهای سنگین (سلسیان - هیالوفان) که نادر بوده و فاقد ارزش اقتصادی هستند.
فلدسپات های پلاژیوکلاز، جزء فراوانترین کانیها درطبیعت بوده و توزیعی گسترده تر و فراوان تر از فلدسپات های پتاسیم دارند و در سنگهای آذرین و دگرگونی و به میزان خیلی کمتری در سنگهای رسوبی قرار دارند.
در سری پلاژیوکلازها، عضو انتهایی An، نقطه ذوب بسیار بالاتری از عضو انتهایی آلبیت دارد. بنابراین در مراحل آغازین تبلور ماگما ودر دماهای بالا فلدسپات های غنی از کلسیم و دردمای پایین تر فلدسپات های غنــی از ســدیم متبلور می شوند. باتوجه به این امر، گاهی پلاژیوکلازهایی به وجود می آید که مرکز بلور از کلسیم غنی تر و حاشیه ها غنی از سدیم است.
آلبیت دمای پایین در سنگهای آذرین درونی و آلبیت دمای بالا در سنگهای آذرین بیرونی و بیشتر در گدازه ها تشکیل می شود در سنگهای آذرین اغلب با ارتوز و میکروکلین همراه است و در سنگهای آذرین اسیدی مانند گرانیت ها، سینیت ها، ریولیت ها و تراکیت ها یافت می شود. آلبیت در پگماتیت ها فراوان بوده و دراین سنگها ممکن است جایگزین میکروکلین اولیه شده باشد الیگوکلاز کانی مشخص گرانودیوریت ها و مونزونیت ها است و آندزین در آندزیت ها و دیوریت ها یافت می شود.
لابرادوریت در بازالت ها و گابروها وجود دارد و در آنورتوزیت تنها کانی مهم سازنده سنگ را تشکیل می دهد.
بیتونیت در گابروها یافت شده و ندرتاً در سایر سنگها دیده می شود و آنورتیت کمیاب تر از پلاژیوکلازهای سدیم دار است و در سنگهای سرشار از کانیهای تیره و سنگهای آهکی دانه ای در اثر دگرگونی مجاورتی به وجود می آید.
پلاژیوکلازها در سنگهای دگرگونی نیز فراوان هستند و در سنگهای رسوبی اغلب به صورت تخریبی دیده می شوند. فلدسپاتهای باریم دار یا فلدسپاتهای سنگین مانند سلسیان و هیالوفان نسبت به سایر کانیهای گروه فلدسپات کمیاب هستند.
فلدسپارهای سدیم و کلسیم دار (پلاژیوکلازها):
•آنورتیت Anortite :
آنورتیت به فرمول شیمیایی (CaAl2Si2O8) فلدسپات نوع کلسیت است.
•بیتونیت
•لابرادور
•آندزین
•الیگوکلاز
•آلبیت Albite :
آلبیت به فرمول شیمیایی (NaAlSi3O8) فلدسپات نوع سدیک است. آنورتیت و آلبیت به دلیل آن که می توانند جانشین شوند، در ساختمان کانی پلاژیوکلاز شرکت می کنند.
فلدسپاتهای پتاسیم دار :
چند ریختی های فلدسپات پتاسیم عبارتند از :
سانیدین، ارتوکلاز، میکروکلین و آدولاریا.
•میکروکلین
نوع دمای پایین فلدسپات های پتاسیم دار، میکروکلین است. میکروکلین به فرمول شیمیایی (KAlSi3O8) فلدسپات نوع پتاسیک آن است. میکروکلین در سیستم تری کلینیک متبلور شده و در طیف وسیعی از سنگ های آذرین و دگرگونی در دماهای متوسط تا پائین می باشد.
این کانی از نظر ترکیب مشابه سانیدین و ارتوز است اما از آنجایی که درسیستم تری کلینیک متبلور می شود فرم تقارن آن مانند سانیدین نبوده و بنابراین مشابه آلبیت است.میکروکلین یک عضو سازنده مهم سنگهای آذرین مانند گرانیت ها و سینیت ها است که در عمق نسبتاً زیاد به آرامی سرد شده اند. این کانی فلدسپات پتاسیم دار متداول در پگماتیت ها است. در پگماتیت ها ممکن است میکروکلین و کوارتز با هم رشد کنند و دراین حالت بافت گرافیک را بوجود می آورند. این کانی در ایران، بیشتر در سنگهای آذرین درونی اسیدی مانند گرانیت ها و سینیت ها وجود دارد.
•ارتوز (ارتو کلاز)
پتاسیم فلدسپات به فرمول شیمیایی (KAlSi3O8) فلدسپات نوع پتاسیک آن است. ارتوکلاز معمولی یکی از انواع مونوکلینیک در طیف وسیع سنگ های آذرین و دگرگونی در دماهای متوسط تا پائین می باشد.
میان سدیم فلدسپات (آلبیت) و پتاسیم فلدسپات، جانشینی محدودی وجود دارد و فلدسپات های این سری به انواع آلکالی فلدسپات ها شهرت دارند.
ارتوکلاز یکی از کانیهای سازنده مهم گرانیت ها، گرانودیوریت ها و سینیت هایی است که در عمق متوسط و به صورت بسیار سریع رشد کرده اند. در ایران بیشتر در سنگهای آذرین درونی اسیدی از جمله در پگماتیت های ارتوکلازدار مشهد دیده می شود.
•سانیدین
سانیدین که پلی مورف دمای بالا و مونوکلینیک بوده و در سنگ های آتشفشانی رخ می دهد. سانیدین درسنگهای آذرین خروجی اسیدی، مانند ریولیت ها و تراکیت ها و توف های اسیدی دیده می شود. این کانی در سنگهایی دیده می شود که از سرد شدن سریع مواد مذاب آتشفشانی با دمای اولیه بالا به وجود آمده اند. در ایران، این کانی در تراکیت های شیشه ای زئولیت دار علی آباد قم یافت می شود (کانی شناسی سیلیکاتها، 1375).
•آدولاریا
آدولاریا که می تواند در سیستم مونوکلینیک یا تری کلینیک متبلور شود، فلدسپاری است که دارای شکل بلوری خاصی بوده و در رگه های هیدروترمال دمای پائین می باشد.
میکروکلین و سانیدین پلی مورف هایی با ارتباط نظم- بی نظم بوده و اتم های Al, Si به صورت تصادفی در مواضع شبکه ای خود در سانیدین توزیع شده اند اما در میکروکلین این توزیع دارای نظم می باشد.
شکل بی نظم،پلی مورف پایدارتر در دماهای بالاتر از 700 درجه سانتگراد است و میکروکلین را می توان در این دما به صورت هیدروترمال تبدیل به سانیدین کرد.عکس این تبدیل تا کنون در آزمایشگاه انجام نپذیرفته است که علت امر نیز ظاهراً انرژی اکتیواسیون بالایی است که برای نظم بخشیدن به اتم های Al, Si لازم است.
ارتوکلاز و آدولاریا از نظر ساختمانی حدواسط بین سانیدین و میکروکلین می باشد. احتمالا ًبیشتر ارتوکلازها در آغاز به صورت سانیدین متبلور شده اند. آدولاریا ظاهراً شکل نیمه پایداری است که تحت شرایط تبلور سریع در حوزه پایداری میکروکلین تشکیل می شود، بدین ترتیب که تبلور سریع مانع از ایجاد یک آرایش منظم Al,Si می گردد. در دماهای بالا محلول جامد کامل بین KALSi3O8 و NaAlSi3O8 وجود دارد. اعضای پتاسیم دارتر این سری دارای تقارن مونوکلینیک بوده و ارتوکلاز سدیم دار نامیده می شوند که پتاسیم در آنها بیش از سدیم است.
اعضای سدیم دارتر این سری بیش از 63% آلبیت دارند، دارای تقارن تری کلینیک بوده و آنورتوکلاز نامیده می شوند.
در دماهای کمتر محلول های جامد بینابینی موجود در بین ارتوکلاز و آلبیت نیمه پایدار بوده و در شرایط سرد شدن تدریجی شکسته شده و به صورت رشد درهمی از تیغه های نیمه موازی جهت دار در می آیند که ترکیب آنها به طور متناوب سدیم دار و پتاسیم دار می باشد. چنین رشد درهمی را پرتیت یا آنتی پرتیت می نامند. در پرتیت ها، پلاژیوکلاز به صورت لایه هایی دارای جهت یکنواخت، رگه ها یا قطعات پراکنده ای در ارتوکلاز یا میکروکلین دیده می شود. در آنتی پرتیت ها این رابطه برعکس می باشد.
چهارچوب چهار وجهی های متصل به هم AlO4, SiO4 در ساختارهای مونوکلینیک و تری کلینیک به شکل پیوسته و یک دست است. در دماهای بالا، یون های Na, K به صورت تصادفی در این چهارچوب ساختمانی توزیع شده و بلوری همگن را بوجود آورده اند.
در دماهای پائین تر بر اثر تشکیل لایه های غنی در پتاسیم و لایه های غنی در سدیم نظم به وجود آمده و صفحات متناوبی با تقارن مونوکلینیک یا رشته های مونوکلینیک و تری کلینیک بوجود می آید.
طبقه بندی سنگهای آذرین، به میزان زیادی براساس نوع و مقدار فلدسپات موجود است. به عنوان یک اصل، هرچه درسنگی درصد SiO2 بالاترباشد،مقدارکانیهای تیره آن کمتر فلدسپاتهای پتاسیم دار بیشتر و پلاژیوکلازهای آن سدیم دارتر خواهند بود و برعکس کاهش درص SiO2،موجب افزایش کانیهای تیره و کلسیم دارتر شدن پلاژیوکلازها می شود.
فلدسپارها را بسته به نوع کاتیون، نحوه تشکیل(حرارت و محیط تشکیل)، فشار و سنگ مادر می توان تقسیم بندی نمود :
1-فلدسپارهای آلکالن یا ارتوکلازها ( میکروکلین، ارتوز، سانیدین و آنورتوز).
2-پلاژیوکلازها ( ایزومورف های سری آلبیت – آنورتیت ).
3-فلدسپارهای سنگین ( سلسیان - هیالوفان ) که نادر بوده و فاقد ارزش اقتصادی است.
در اکثر موارد از فلدسپات پتاسیک به عنوان ماده اصلی سازنده سرامیکها و کمک ذوب استفاده می شود در حالی که از فلدسپات سدیک در تهیه شیشه و لعاب استفاده می گردد. آلومینیم موجود در فلدسپاتها به جای قسمتی از سیلیس در شیشه جایگزین شده و مقاومت فیزیکی شیشه را در برخورد با اشیاء، خمیدگی و حرارتهای ناگهانی افزایش می دهد . مقدار اکسید آهن فلدسپاتها برای مصرف در صنایع چینی و لعاب نباید از ۵/۰ درصد و در صنایع شیشه نباید از ۳۵/۰ درصد بیشتر باشد . مقدار اکسید آلومینیم فلدسپاتها نیز نباید از ۱۵ درصد تجاوز کند.
در حدود ۶۵ درصد از آلکالی فلدسپاتها در صنایع شیشه سازی، ۳۰ درصد در صنایع سرامیک و ۵ درصد به عنوان پرکننده در صنایع لاستیک سازی، رنگ سازی و سایر موارد مصرف می شود. قیمت فلدسپاتهای پتاسیک نیز بیشتر از فلدسپاتهای سدیک است. کانیهایی مثل نفلین و تالک می توانند به عنوان جانشین فلدسپاتها در صنایع سرامیک و شیشه استفاد ه شود . آمازونیت با رنگ سبز روشن و آنورتیت شیری می تواند به عنوان کانی نیمه قیمتی مورد استفاده قرار گیرد . انواعی از فلدسپاتهای پلاژیوکلاز که خصوصیت بازتاب صدفی نشان می دهند پس از تراش با نام ماه سنگ فروخته می شوند.
فلدسپاتها ۵۰ درصد سیلیکاتهای جامد زمین، ۶۰ درصد کانیهای سنگهای آذرین درونی، ۳۰ درصد کانیهای سنگهای دگرگونی و ۱۱ درصد کانیهای ماسه سنگها را تشکیل می دهند . فلدسپاتهای پلاژیوکلاز سدیم دار مثل آلبیت و الیگوکلاز در سنگهای آذرین درونی با ترکیب اسیدی مثل گرانیت، پگماتیت، گرانودیوریت و مونزونیت دیده می شود . پلاژیوکلازهای کلسیم دار مثل آندزین ، لابرادور ، بیتونیت و آنورتیت در سنگهای آذرین درونی با ترکیب بازیک مثل گابرو، بازالت، دیور یت وآندزیت دیده می شود.
میکروکلین در سنگهای عمیق مثل گرانیتها، سینیتها و پگماتیتها که به آرامی سرد شده اند دیده می شود . ارتوکلاز در سنگهای نفوذی که در دمای متوسط و نسبتاً سریع سرد شده اند مشاهده می شود . سانیدین مخصوص گدازه های با دمای زیاد مثل تراکیتها و ریولیتها است. شش سنگ اصلی به عنوان منابع مهم تأمین کننده فلدسپات شناخته می شوند که عبارتند از:
۱- پگماتیتهای همراه با گرانیت گرافیکی
۲- آلاسکیت
۳- آپلیت
۴- گرانیت
۵- ماسه های فلدسپاتی سواحل و بستر رودخانه ها
۶- کوارتزیت فلدسپاتی
حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد سنگهای پگماتیتی ر ا فلدسپاتها و ۲۵ تا ۳۰ درصد آن را کوارتز تشکیل می دهد . آلاسکیت سنگی است با ترکیب گرانیتی و رنگ روشن که فاقد کانیهای تیره است . این سنگ از ۴۵ درصد پلاژیوکلاز، ۲۰ درصد میکروکلین، ۲۵ درصد کوارتز و ۱۰ درصد مسکویت تشکیل شده و سالهاست که به عنوان سنگ معدن میکا و فلدسپات در امریکا مورد بهره برداری قرار می گیرد . آپلیتها از جمله سنگهای آذرین درونی هستند که دارای ترکیب گرانیتی بوده و با رنگ روشن و حالت دانه شکری خود دارای مقادیر زیادی فلدسپات هستند.
فلدسپات ازمهم‌ترین کانیهای سنگی آذرین بشمار می‌آیند. فلدسپاتها به سه گروه کلسیک، پتاسیک و سدیک تقسیم‌بندی می‌شوند. آنورتیت به فرمول شیمیایی (CaAl2Si2O8) فلدسپات نوع کلسیک است و آلبیت به فرمول شیمیایی (NaAlSi3O8) فلدسپات نوع سدیک و پتاسیم فلدسپات به فرمول شیمیایی (KAlSi3O8) فلدسپات نوع پتاسیک آن است.
چندریختیهای پتاسیم فلدسپات عبارت‌اند از: سانیدین، ارتوکلاز، میکروکلین و آدولاریا. آنورتیت و آلبیت به این امتیاز که می‌توانند جانشین شوند و در ساختمان کانی پلاژیوکلاز شرکت می‌کنند، میان فلدسپات سدیم (آلبیت) و فلدسپات پتاسیم، جانشینی محدودی وجود دارد و فلدسپاتهای این سری به انواع آلکانی فلدسپاتها شهرت دارند.
فلدسپات پتاسیک در اکثر موارد به عنوان کمک ذوب و ماده اصلی سازنده ساخته‌های سرامیکی کاربرد دارد. از آن جا که میزان مصرف فلدسپات پتاسیک در سطح بالاتری قرار دارد، ارزش اقتصادی آن نیز از فلدسپات سدیک بیشتر است.
به طور کلی صنایع عمده مصرف کننده کانیهای گروه فلدسپات شامل :
صنایع شیشه جام، ظروف شیشه ای، فایبرگلاس، صنایع سرامیک (بدنه سرامیک، کاشی، چینی بهداشتی،….) لعاب، پر کننده ها، ساینده ها و الکترودهای جوشکاری می‌باشد. از فلدسپات فرآوری نشده در تولید الومینا از نفلین سینیت، قطعات سنگی سخت قابل مصرف در راه سازی، اطفاء شعله در صنایع کبریت سازی و …. استفاده میشود.
تفکیک تجاری کانیهای گروه فلدسپات شامل فلدسپاتهای پتاسیم دار با حداقل K2O=0/010 و فلدسپاتهای سدیم دار با حداقلNa2o=0/07 میشود. مجموع درصد دو اکسید قلیایی k2O,Na2o تعیین کننده میزان مصرف آن در صنایع شیشه است.
قسمت اعظم کانیهای گروه فلدسپات در صنایع سرامیک و شیشه مورداستفاده قرار می گیرد
فروش مستقیم انواع فلدسپات شامل سدیم و پتاسیم ( فلدسپات سدیک و فلدسپات پتاسیک ) با قیمت مناسب تحویل درب معدن ویا درب کارخانه شما
09129486252 مهندس ایمانی